An Evaluation of the Composite Index of Economic Justice Across Iranian Provinces

Document Type : research

Authors

1 Associate Professor, Department of Economic Sciences, Ahlul-Bayt International University, Iran.

2 M.A. Student, Ahlul Bayt International University, Qom,, Iran.

Abstract

Economic justice concerns the equitable distribution of opportunities, privileges, and economic benefits among individuals and groups within society. Composite indices are widely used to measure economic justice because they provide comprehensive tools for assessing performance and identifying gaps between current conditions and economic goals, plans, and policies. This study aims to rank the provinces of Iran according to economic justice by applying a multi-criteria decision-making approach. The Analytic Hierarchy Process (AHP) was employed to determine the weights of the indicators, while the Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) method was used for ranking the provinces. Drawing on the theoretical framework, the composite index was developed based on the following criteria: the right to legitimate ownership, the right to fair exchange, the right to equitable share in production, the rights of the needy to public and private assets, universal access to public resources, and the rights of future generations to intergenerational resources. The results reveal that Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad, North Khorasan, and Qom provinces ranked first, second, and third, respectively. Conversely, Khuzestan and Tehran ranked lowest, indicating that provinces with higher rankings demonstrate greater adherence to economic justice principles, while those with lower rankings face significant challenges in this regard. Therefore, it is recommended that policymakers focus on redesigning minimum wage policies, increasing development budgets for less-developed regions, and expanding social support programs for populations living below the poverty line to promote economic justice across the country.

Keywords

References

  1. نهج‌البلاغه.
  2. باستانی، علیرضا و رزمی، سید محمدجواد. (1393). «رتبه‌بندی غیرمستقیم استان‌های ایران بر حسب سرمایۀ اجتماعی». فصلنامۀ علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، 14(55)، 45-77.
  3. حاجیان، رضا؛ دلشاد تهرانی، مصطفی و امینی حاج‌آبادی، محمدرضا. (1396). «زمینه‌های شفافیت اطلاعات و عدالت اقتصادی از دیدگاه نهج‌البلاغه». پژوهش‌های نهج‌البلاغه، 16(55)، 81-102.
  4. حسینی، سید رضا. (1387). «معیارهای عدالت اقتصادی از منظر اسلام (بررسی انتقادی نظریۀ شهید صدر)». اقتصاد اسلامی، (32)، 5-36.
  5. خاندوزی، سید احسان. (1390). «بازخوانی نظریه‌های عدالت اقتصادی در قرن بیستم». فصلنامۀ مجلس و راهبرد، 18(66)، 109-146.
  6. دیباجی فروشانی، شکوه و جمشیدی‌ها، غلامرضا. (1394). «مفهوم عدالت از منظر فارابی و ابن‌خلدون». نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، 5(9)، 81-104.
  7. رجایی، محمدکاظم و معلمی، مهدی. (1390). «درآمدی بر مفهوم عدالت اقتصادی و شاخص‌های آن». معرفت اقتصاد اسلامی، (4)، 5-30.
  8. رجائی، سید محمدکاظم. (1392). «مفهوم و شاخص‌های عدالت اقتصادی». معرفت اقتصاد اسلامی، (9)، 80-105.
  9. رسمتی، محمدزمان. (1384). «عدالت از دیدگاه اندیشمندان اسلامی و غربی». جستارهای اقتصادی، (4)، 113-136.
  10. سیدنورانی، سید محمدرضا و خاندوزی، سید احسان. (1391). «مبانی نظری سنجش عدالت اقتصادی در اسلام». جستارهای اقتصادی، (17)، 31-58.
  11. سیدنورانی، سید محمدرضا و خاندوزی، سید احسان. (1394). «معرفی و محاسبۀ شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی از منظر اسلامی در ایران». فصلنامۀ مجلس و راهبرد، 23(85)، 57-84.
  12. شاکری، عباس؛ مؤمنی، فرشاد؛ علی‌زاده، امیرخادم و مخزن موسوی، سید هادی. (1398). «سنجش شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی با رویکرد اسلامی در ایران». جستارهای اقتصادی ایران، (31)، 9-40.
  13. شاکری، عباس؛ مؤمنی، فرشاد؛ خادم علیزاده، امیر و مخزن موسوی، سید هادی. (1398). «درآمدی بر شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی با رویکرد اسلامی». اقتصاد اسلامی، (74)، 5-33.
  14. عبدالملکی، حجت‌الله؛ زاهدی‌وفا، محمدهادی و گلدوزها، مهدی. (1391). «مزیت‌سنجی طبیعی (عدالت‌محور) دربرابر مزیت‌سنجی اقتصادی متعارف؛ کاربرد معیارهای عدالت اقتصادی جغرافیایی در برنامه‌ریزی توسعه بخشی-فضایی؛ مطالعۀ موردی: تعیین مزیت‌های تولیدی استان‌های کشور». پژوهش‌های مطالعات اقتصاد اسلامی، 5(1)، 103-139.
  15. عیوضلو، حسین و کریمی ریزی، مجید. (1394). «شناسایی و اندازه‌گیری شاخص عدالت و کارایی در نظام بانکی؛ مورد مطالعه: بانک توسعۀ صادرات ایران، استان اصفهان». پژوهش‌های مطالعات اقتصاد اسلامی، (1)، 121-146.
  16. عیوضلو، حسین. (1384). عدالت و کارایی در تطبیق با نظام اقتصادی اسلام. تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
  17. مطهری، مرتضی. (1363). عدل الهی. تهران: صدرا.
  18. معمار، ثریا. (1393). «تحلیل جامعه‌شناختی مفهوم عدالت از دیدگاه حضرت علی(ع)». شیعه‌شناسی، (47)، 47-78.
  19. آقانظری، حسن. (1383). «عدالت اقتصادی از نظر افلاطون، ارسطو و اسلام». اقتصاد اسلامی، 4((14)4).
  20. Atkinson, A. B. (2003). “Multidimensional Deprivation: Contrasting Social Welfare and Counting Approaches”. Journal of Economic Inequality, 1(1).
  21. Enste, D. H., & Wies, J. (2013). International Justice Monitor 2013: A comparison of 28 countries for the years 2000 to 2012 across six justice dimensions. Köln.
  22. Merkel, W., & Giebler, H. (2014). “Measuring Social Justice and Sustainable Governance in the OECD”. In Theory and Practice of the Welfare State in Europe in 20th Century. HISTORICKY USTAV.
  23. Okoli, C., & Pawlowski, S. D. (2004). “The Delphi Method as a Research Tool: an Example, Design Considerations and Applications”. Information and Management, 42.
  24. Schraad-Tischler, D., Schiller, C. M., Heller, S. M., & Siemer, N. (2017). Social Justice in the EU Index Report 2017. Germany: Social Inclusion Monitor Europe, Bertelsmann Stiftung.
The Doctrines of Islamic Economics
Volume 1, Issue 2
July 2025
Pages 121-146

Files

Share

How to cite

Statistics