واکاوی فقهی غرر در معامله بیت‎کوین

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 عضو گروه فقه و اصول پژوهشگاه مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)

2 استاد سطوح عالی حوزه علمیه

3 استاد مرکز فقهی ائمه اطهار ع

چکیده

امروزه با رواج رمز ارزها در فضای مجازی، پرسش‎های مختلفی به لحاظ فقهی شکل گرفته است. جواز معامله بیت‎کوین مهمترین سؤالی است که در این رابطه به دلیل نفوذ بیت‎کوین در بین معامله‎گران رمزارزها پرسیده می‎شود که از سوی برخی از فقها با استناد به بطلان غرر معامله، بیت‎کوین را باطل دانسته‎اند. نوشته حاضر با بررسی منابع کتابخانه‌ای، ماهیت غرر و تطبیقات آن را در فقه مورد مطالعه قرار داده تا نحوه تطبیق این عنوان را بر بیت‎کوین و معامله آن بررسی کند. یافته‎های این پژوهش نشان می‎دهد فقهاء برای غرری که در بیع مورد نهی است سه معنای خطر، جهالت و خدعه را بیان نموده‌اند ولی طبق هیچ کدام از این معانی نمی‎توان قائل به بطلان معامله بیت‎کوین شد. همچنین فقهاء با استناد به بطلان غرر، معاملاتی که در آنها 1. قدرت بر تسلیم عوضین وجود ندارد؛ 2. عوضین مجهول هستند؛ 3. مورد معامله فاقد منفعت عقلائی است؛ 4. یا قابل تملک نیست را باطل دانسته‎اند که هیچ یک از خصوصیات مذکور در بیت‎کوین و معامله آن وجود ندارد. بنابراین هیچ یک از معانی و تطبیقات غرر برای غرری دانستن معامله بیت‎کوین قابل استناد نیست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

واکاوی فقهی غرر در معامله بیت‎کوین

نویسندگان [English]

  • reza poorsedghi 1
  • mohamad faaezi 2
  • seyed sadegh azarian 3
1 Member of the Department of Jurisprudence and Principles of the Research Center of the Jurisprudence Center of the Imams (AS)
2 استاد سطوح عالی حوزه علمیه
3 استاد مرکز فقهی ائمه اطهار ع
چکیده [English]

امروزه با رواج رمز ارزها در فضای مجازی، پرسش‎های مختلفی به لحاظ فقهی شکل گرفته است. جواز معامله بیت‎کوین مهمترین سؤالی است که در این رابطه به دلیل نفوذ بیت‎کوین در بین معامله‎گران رمزارزها پرسیده می‎شود که از سوی برخی از فقها با استناد به بطلان غرر معامله، بیت‎کوین را باطل دانسته‎اند. نوشته حاضر با بررسی منابع کتابخانه‌ای، ماهیت غرر و تطبیقات آن را در فقه مورد مطالعه قرار داده تا نحوه تطبیق این عنوان را بر بیت‎کوین و معامله آن بررسی کند. یافته‎های این پژوهش نشان می‎دهد فقهاء برای غرری که در بیع مورد نهی است سه معنای خطر، جهالت و خدعه را بیان نموده‌اند ولی طبق هیچ کدام از این معانی نمی‎توان قائل به بطلان معامله بیت‎کوین شد. همچنین فقهاء با استناد به بطلان غرر، معاملاتی که در آنها 1. قدرت بر تسلیم عوضین وجود ندارد؛ 2. عوضین مجهول هستند؛ 3. مورد معامله فاقد منفعت عقلائی است؛ 4. یا قابل تملک نیست را باطل دانسته‎اند که هیچ یک از خصوصیات مذکور در بیت‎کوین و معامله آن وجود ندارد. بنابراین هیچ یک از معانی و تطبیقات غرر برای غرری دانستن معامله بیت‎کوین قابل استناد نیست.

کلیدواژه‌ها [English]

  • بیت کوین
  • رمز ارز
  • غرر
  • پول دیجیتال
  • معامله