نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

• سید صادق طباطبائی نژاد ¹
• مرضیه سادات موسوی ²

¹ دکتری علوم اقتصادی دانشگاه عدالت تهران

² دانش‌پژوه سطح چهار جامعة الزهراء(علیهاالسلام) ، قم

چکیده

بازارهای مالی با نقشی تأثیرگذار بر اساس ماهیت حق مالیِ مبادله‌شده در آن، به بازار بدهی[1] و بازار سهام تقسیم می‌شوند. این دو بازار در کنار بازار مشتقات، ارکان اصلی بازار سرمایه متعارف را تشکیل می‌دهند که وظیفه تأمین مالی میان‌مدت و بلندمدت بخش خصوصی و عمومی را در کنار سودآوری برای سرمایه‌گذاران عهده‌دار می‌باشند. در مهندسی مالی[2] جدید به منظور تأمین مالی مستقیم، فعال کردن دارایی‌های ثابت، افزایش نقدینگی، بالا بردن قدرت مانور بنگاه‌ها و اجرای سیاست‌های مالی و پولی دولت‌ها جهت رسیدن به ثبات و رشد اقتصادی، بازاری جهت انتشار و مبادله اوراق بدهی با توجه به تغییرات انتظاری نرخ بهره طراحی شده است.
پیش از اسلامی کردن ابزارهای مورد استفاده در این بازار و معرفی صکوک نه فقط به عنوان ابزاری تقلیدی و نسخه‌ای اسلامی‌شده از اوراق قرضه، بلکه ابتکاری منطبق با شریعت جهت دگرگون کردن ساختار تأمین مالی، لازم است با توجه به چارچوب‌ها و احکام شرعی، ایجاد نهادی متمرکز برای مبادله ثانویه صکوک و اوراق مبتنی بر دَین را تحلیل نماییم.
در این مقاله که به روش کتابخانه‌ای با رجوع به منابع فقهی شیعه و اهل سنت صورت گرفته است، فرضیه جواز تشکیل بازار بدهی مورد پژوهش قرار گرفته و با بررسی شروط و احکام عقودی که صکوک بر پایه آن‌ها شکل گرفته است، از منظر مبادلات ثانویه و بیع دَین به عنوان زیربنای ایجاد و توسعه بازار بدهی، این امر استنتاج می‌گردد که ایجاد و توسعه بازاری به منظور مبادله صکوک و اسناد بدهی در بازار ثانویه به جز در مواردی، صحیح و جایز می‌باشد.



[1]. Debt market.


[2]. مهندسی مالی عبارتست از طراحی، توسعه و نوآوری در ابزار و سیستم‌های مالی و ارائه راه حل‌های خلاق برای حل مشکلات و کاهش ریسک در جهت افزایش ارزش شرکت‌ها.

کلیدواژه‌ها

• بازار بدهی
• تنزیل دَین
• صکوک
• بازار ثانویه صکوک

عنوان مقاله [English]

Jurisprudential Feasibility of the Debt Market

نویسندگان [English]

• Sayyed Sadiq Tabatabaei Nejad ¹
• Marzieh Sadat Mousavi ²

¹ PhD in Economic Sciences

² Student at Level 4 of Jami'at al-Zahra, Qom

چکیده [English]

Financial markets with an influential role are divided into debt market and stock market based on the nature of the financial rights exchanged in it. These two markets with the derivatives market form the main pillars of the conventional capital market, which is responsible for medium and long-term financing of the private and public sectors, along with profitability for investors. In new financial engineering for direct financing, activation of fixed assets (long-lived assets, tangible assets or property, plant and equipment (PP&E)), increase of liquidity, increase of maneuverability of enterprises and implementation of fiscal and monetary policies of governments to achieve economic stability and growth, market for issuance (distributing) and exchange of bond (finance) according to expected changes of Interest rates are designed. Before Islamizing the instruments used in this market and introducing sukuk (Arabic: صکوک‎ , romanized: ṣukūk; plural of Arabic: صک‎ , romanized: ṣakk, lit. 'legal instrument, deed, cheque, financial certificates), not only as an imitation tool and an Islamized version of bonds, but also a Sharia-compliant initiative is needed to change the financing structure in order to analyze the creation of a centralized institution for the secondary exchange of sukuk and debt-based securities according to the frameworks and rules of Sharia. In this article, which has been done in a library method with reference to Sunni and Shiite jurisprudential sources, the hypothesis of permission to form a debt market has been researched, and by examining the rules and conditions of the contracts on which sukuk is formed, it can be said that from the perspective of secondary exchanges and debt sale (recoupment, bay' al-dayn) as the basis for the creation and development of the debt market, it is concluded that the creation and development of the market in order to exchange sukuk and debt documents in the secondary market, except in some cases, is correct and permissible.

کلیدواژه‌ها [English]

• Debt market
• Debt discount
• Sukuk
• Secondary Market of Sukuk